تنگی نخاع چیست ؟
تنگی نخاع یا تنگی کانال یکی از بیماری های ستون فقرات میباشد. ستون فقرات انسان از یک سری مهره استخوانی توخالی تشکیل شده است که در کنار یکدیگر یک کانال را میسازند. نخاع عصبی درون این کانال استخوانی قرار گرفته و ریشه های عصبی نخاع از درون این کانال به کل بدن گسترش مییابند. اگر این اعصاب به هر دلیلی تحت فشار قرار بگیرند، وظایف حسی و حرکتی آنها مختل میگردد.
اختلال تنگی کانال نخاعی که در علم پزشکی به نام Spinal Stenosis زمانی رخ میدهد که فورامینا یا سوراخهای استخوانی ستون مهره شروع به تنگ شدن میکند. با تنگ شدن این مهرهها به نخاع یا اعصابی که از بین این سوراخها میگذرد، فشار میآید. همین موضوع باعث ایجاد درد و عوارض پس از ابتلا به این عارضه میشود.
مهم ترین دلیل فشار بر این اعصاب، فشار دیسک بین مهرها است. اما یک دلیل شایع دیگر تنگ شدن کانال به دلایلی مانند رسوب کلسیم اضافی در داخل کانال است. این مشکل معمولا در مهره های گردن و کمر که نیاز بیشتری به خم شدن دارند، اتفاق میافتد. نتیجه نهایی تنگ شدن کانال و ایجاد فشار بر نخاع و ایجاد علائم حسی و حرکتی می باشد.پس این عارضه هم به صورت اکستابی و هم مادرزادی میباشد.پس افرادی که در خانواده خود فردی با این عارضه دارند باید بیشتر مراقبت کنند.
تنگی نخاع به دو دسته جانبی و مرکزی تقسیم میشود . که فشار دو مهره مجاور در اثر تنگ شدن به نخاع را جانبی میگویند. و اگر چند مهره که نخاع ازآن میگذرد تنگ شده باشد مرکزی نامیده میشود.
علائم تنگی کانال چیست ؟
علائم این بیماری به مرور خود را نشان میدهد. برای ایجاد به مدت زمانی طولانی نیاز دارد.
- درد و سوزن در کمر، باسن و پاها
- بیحسی و گزگز در کمر، پاها و همچنین باسن
- درد در هنگام ایستادنها و نشستنهای طولانی مدت
- درد سیاتیک و لگن
- ضعف در قسمت ساق پا
- نداشتن تعادل
- لنگش در پاها
- اختلال در نعوظ
در تنگی کانال نخاعی گردنی علائم زیر به سراغ بیمار می آید:
- درد و بیحسی در دستها
- گردن درد و سفتی عضلات گردن
- درد در سر، شقیقه
- اختلالات شنوایی، تنفسی و بینایی
- درد در قفسه سینه
مهمترین نکته در مورد تنگی نخاع:
تنگی نخاع بیماری میباشد که در سنین ۴۰ به بالا رخ میدهد. و اغلب بیماران آن را به حساب مشکلات بالا رفتن سن میگذارند. این موضوع باعث میشود که مشکلات به وجود آمده را جدی نگیرند.
مهمترین نکته مراجعه نکردن برای تشخیص و درمان این بیماری میباشد. که ممکن است به حالت فلج نسبی هر دو دست و پا و روی ویلچر به مراکز درمانی مراجعه کنند. این افراد نیاز به جراحی اورژانسی دارند. زیرا در غیر این صورت امکان آسیب دائم به نخاع و قطع شدن رشتههای عصبی وجود دارد که میتواند به بیحسی یا فلج دائم منجر گردد.
دلایل ایجاد تنگی کانال و علل کمردرد و پادرد چیست؟
همانطور که گفته شد افزایش رشد استخوانی مهره ها به سمت داخل و از دست دادن حالت ارتجاعی رباطهای محافظ نخاع می توانند باعث تنگی کانال نخاعی و بروز علائمی چون کمر درد و پا درد شوند. تنگی نخاع در بسیاری از افراد همراه با دیسک کمری میباشد. علائم درد دیسک کمر و تنگی کانال بسیار به هم شبیه میباشد. تشخیص این دو فقط از طریق MRI میباشد. و پزشک میتواند این موضوع را تشخیص دهد.
بیماریهای استخوانی مثل بیماری پاژه (Paget’s disease) که باعث رشد بیش از حد استخوانها می گردند و هم چنین تومورهای داخل نخاعی یا استخوانی نیز می توانند باعث تنگی کانال نخاع گردند.
پیشگیری از تنگی کانال :
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. در مورد این بیماری نیز راه هایی برای پیشگیری وجود دارد.
- ورزش کردن و پیادهروی با تقویت عضلات کمر باعث میشود تا احتمال ابتلای شما به این عارضه بسیار کم باشد.
- پرهیز از مصرف دخانیات و الکل میتواند نقش بسیار زیادی در جلوگیری از ابتلا به این عارضه دردناک داشته باشد.
- داشتن یک لایف استایل خوب به خصوص در افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به این عارضه را دارند، بسیار مهم است.
روش های درمان تنگی نخاع:
دارو درمانی، فیزیوتراپی،آب درمانی ، کاردرمانی و ورزش درمانی و در آخر جراحی از روش های درمان این بیماری است. که توضیحات مختصری از آن ها میدهیم.
فیزیوتراپی، آب درمانی، کاردرمانی و ورزش درمانی:
فیزوتراپی و ورزش درمانی از درمان های کنترل کننده ی این بیماری میباشد . و میتواند به کاهش علائم و درد های ناشی از این بیماری کمک کند. با ورزش و فیزیوتراپی و درنتیجه تقویت عضلات کمر و گردن میتوان علائم این بیماری را به یطور قابل توجهی کاهش داد. آب درمانی و ورزش در آب نیز میتواند در درمان این بیماری موثر باشد.
ما در فروشگاه پارس سلامت وسایل فیزیوتراپی و ارتوپدی برای کاهش درد های ناشی از این بیماری را برای شما فراهم کرده ایم. از لینک زیر میتوانید لیست محصولات را ملاحظه کنید.
دارو درمانی:
از آنجایی که این بیماری با درد همراه است، پزشک معالج با تجویز یک سری داروهای مسکن به کنترل درد کمک میکند. برخی از داروهایی که برای کنترل و کاهش درد این عارضه مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از داروهای ضدالتهاب و استروئیدی. در برخی مواقع ممکن است حتی از داروهایی چون گاباپنتین نیز برای کنترل این عارضه استفاده شود. تزریق کورتیکوستروئیدها نیز به منظور کاهش درد و بیحسی میتواند گزینه بسیار مناسبی باشد.
جراحی:
در صورتی که روشهای غیر تهاجمی درمان اثرگذاری لازم را نداشته باشد، پزشک سراغ روشهای تهاجمی میرود. درمان تنگی کانال نخاعی با روشهای جراحی چون لامینکتومی، فورامینوتومی، دیسکتومی و فیوژن و آندوسکوپی انجام میگیرد. این روشها با فیکس کردن مهرهها به کاهش علائم و همچنین درمان این عارضه دردناک در بیماران مبتلا کمک میکند.